Taal
19 / Dec / 2021
Glaedelig Jul of God Jul zouden ze in de Scandinavische landen zeggen, wat zoveel betekent als vrolijk kerstfeest! Hèt feest van gezelligheid en tradities staat voor de deur. Ben je benieuwd naar de gezellige kersttradities in het Hoge Noorden? Neem dan zeker een kijkje in deze blog!
Glaedelig Jul of God Jul zouden ze in de Scandinavische landen zeggen, wat zoveel betekent als vrolijk kerstfeest! Hèt feest van gezelligheid en tradities staat voor de deur. Ben je benieuwd naar de gezellige kersttradities in het Hoge Noorden? Neem dan zeker een kijkje in deze blog!
In Scandinavië is het traditie om op alle vier de adventzondagen 's avonds één kaars aan te steken. De vier kaarsen symboliseren vreugde, hoop, verlangen & vrede. Dit is een mooie manier om het aftellen naar de grote dag te vieren. Het aansteken van kaarsen helpt ook om een speciale en gezellige sfeer in huis te creëren. Velen hebben een speciale adventskandelaar of -krans die ze elk jaar gebruiken. Deze is meestal versierd met groen of andere decoratieve items om in de kerststemming te komen.
In Noorwegen bestaat er zelfs een gedicht van Inger Hagerup dat ze steeds opzeggen bij het aansteken van een kaars. Het gedicht op de eerste zondag (vreugde) gaat als volgt;
“Så tenner vi et lys i kveld, vi tenner det for glede.
Det står og skinner for seg selv, og oss som er til stede.
Så tenner vi et lys i kveld, vi tenner det for glede.”
“We light a candle tonight, we light it for joy.
It stands there and shines for itself, and for those present.
We light a candle tonight, we light it for joy.”
In de aanloop naar kerst komen de inwoners van Scandinavië graag bij elkaar en organiseren ze heuse juleverksted (kerstworkshops) waar ze eigen decoratie, koekjes en kerstcadeautjes maken. Het is een geweldige manier om in de feeststemming te komen en milieuvriendelijkheid in het achterhoofd te houden. Het is hèt moment om creatief te zijn en te gebruiken wat je hebt - denk bijvoorbeeld aan een gedroogde sinaasappelkrans of een papieren slinger voor de boom. Een typisch zelfgemaakt ornament in Scandinavië zijn onderstaande papieren hartjes die de mensen aan de boom of voor het raam hangen en vullen met wat snoep. Heel cute en makkelijk zelf te maken!
In Noorwegen is het altijd al traditie geweest om op kerstavond zeven (syv) verschillende soorten kerstkoekjes of -cakes te bakken. Veel mensen doen dit ook vandaag de dag nog al kiezen ook veel mensen door het gebrek aan tijd voor zeven op voorhand gemaakte zoetigheden. Eén van de zeven is de kransekake - een impressionante lekkernij die enkel gemaakt wordt voor speciale gelegenheden, zoals kerstavond. Het woord vertaalt zich naar 'krans cake' en het is een indrukwekkende hoge toren gemaakt van achttien delicate koekjesringen versierd met glazuur. In veel families staat deze lekkernij als pronkstuk op de desserttafel!
Op 13 december wordt St. Lucia gevierd in Scandinavië. Historisch gezien werd wat ze daar Lussinatten noemen beschouwd als de langste nacht van het jaar. In de periode van die nacht tot Kerstmis dacht men dat geesten, kabouters en trollen over de aarde zwerfden. Op deze dag herdenken ze in het Hoge Noorden Sint Lucia, een jong meisje dat werd veroordeeld omdat ze voedsel bezorgde aan Christenen die zich schuil hielden voor vervolging. Er wordt steeds een jong meisje gekozen om Lucia te portretteren. Gekleed in een witte jurk met een rode sjerp en een kroon van kaarsen op haar hoofd, loopt ze aan het begin van de processie. Elk kind erachter houdt een kaars vast welke symbool staat voor het vuur dat weigerde Lucia's leven te nemen toen ze werd veroordeeld tot de brandstapel. De kinderen delen ook lussekatter uit terwijl ze een lied zingen.
"Svart senker natten seg i stall og stue.
Solen har gått sin vei, skyggene truer.
Inn i vårt mørke hus stiger med tente lys;
Santa Lucia, Santa Lucia"
"Black night descends in the stable and living room.
The sun has gone its way, the shadows are threatening.
Into our dark house rising with lit candles;
Santa Lucia, Santa Lucia."
Lussekatter zijn trouwens heerlijke saffraanbroodjes, meestal gevormd in de letter 's' om eruit te zien als een opgerolde kat, soms met rozijnen voor decoratie om op de ogen van de kat te lijken.
Een nisse is een mythologisch wezen uit Scandinavische folklore verhalen dat typisch wordt geassocieerd met het kerstseizoen. Het zijn kleine wezens met een lange witte baard en een rode muts en doen bijgevolg wat denken aan een tuinkabouter. De legende zegt dat de nisse in een schuur naast de mens leeft en in het geheim helpt met de onderhoud van het huis. Wanneer je ze zou beledigen kunnen ze naar het schijnt echter heel opvliegend zijn!
Het hoogtepunt van kerstavond is het klassieke dessert risalamande wat een heerlijke, romige rijstpap is. Het wordt koud geserveerd met een rode bessensaus maar het bijzonderste aan dit dessert is dat het door een spel een evenement op zich wordt. In de hele pot risalamande zit één amandel verstop en wie de amandel in zijn bord krijgt wint een prijs!
Glögg is een geurige glühwein gemaakt met rode wijn, cognac, whisky of aquavit en op smaak gebracht met kruiden zoals kaneel, kruidnagel en kardemom. In traditionele glögg wordt ook fruit (zoals blokjes gesneden pruimen en dadels) en amandelen verwerkt. Eén glaasje verwarmt je van top tot teen wat het dè perfecte drank maakt om van te genieten nadat je in de kou hebt gezeten!
Na het kerstdiner is het gebruikelijk in het Hoge Noorden om de handen in elkaar te slaan en samen rond de kerstboom te dansen terwijl je klassieke Scandinavische kerstliederen zingt. Grote kans dat wanneer je rond de boom danst de deurbel gaat en julenissen (de kerstman) voor de deur staat om cadeautjes uit te delen!
Bij ons heeft de periode tussen Kerstmis en Nieuwjaar niet echt een naam - in Noorwegen hebben ze hier wel een term voor namelijk romjulen. Deze periode is perfect om thuis te ontspannen, spelletjes te spelen, de overschot van het kerstdiner en alle lekkernijen op te eten! De stress van Kerstmis is voorbij en je kunt gewoon genieten van de rustige gezellige momenten.
